Viện kiểm sát nhân dân Tối cao vào ngày 23/12/2016 đã tống đạt cáo trạng truy tố đối với bị can Hà Văn Thắm, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đại Dương (OceanBank). Cáo trạng đưa ra ba tội: vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ và cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Ngoài ra 46 người khác cũng bị truy tố, trong đó có một số bị can là lãnh đạo cấp cao của OceanBank như Nguyễn Xuân Sơn, Nguyễn Minh Thu (đều nguyên tổng giám đốc); Nguyễn Văn Hoàn, Lê Thị Thu Thủy (nguyên phó tổng giám đốc).

Cáo trạng xác định trong quá trình hoạt động, OceanBank đã xảy ra nhiều vi phạm pháp luật đặc biệt nghiêm trọng trong việc cho vay, huy động tiền gửi, chi lãi suất vượt trần, chi lãi suất ngoài hợp đồng gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho OceanBank và các cổ đông. Cáo trạng xác định đến ngày 31-3-2014, hành vi của ông Thắm và các đồng phạm dẫn đến nợ xấu của OceanBank hơn 14.000 tỉ đồng và mô tả việc làm của các bị cáo “không chỉ gây thiệt hại cho OceanBank” mà còn còn gây ảnh hưởng đến điều được gọi là “các chủ trương điều hành thị trường tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước, ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách tiền tệ của Chính phủ.[28]

Trong một cuộc phỏng vấn với BBC vào năm ngoái, Luật sư Trần Đình Triển, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Hà Nội mô tả vụ OceanBank và những vụ vi phạm tại các ngân hàng trong những năm qua: "Thực sự ra đây không chỉ có một mình Hà Văn Thắm mà là cả hoạt động của hệ thống ngân hàng, từ việc đổi mới, sáp nhập, giải thể hay mua bán lại," ông Triển nói. "Đây là cả cơ chế cần xem xét lại." [29]

Phiên tòa sơ thẩm

Ngày 27 tháng 2 năm 2017, TAND TP Hà Nội xét xử sơ thẩm vụ án với các tội danh: Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng; Lợi dụng chức vụ quyền hạn khi thi hành công vụ; Cố ý làm trái quy định của Nhà nước xảy ra tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Dương (Oceanbank). Các bị cáo Hà Văn Thắm - cựu chủ tịch HĐQT; Nguyễn Minh Thu và Nguyễn Xuân Sơn - cùng là nguyên tổng giám đốc; các nguyên phó tổng giám đốc Nguyễn Văn Hoàn, Lê Thị Thu Thủy, Nguyễn Thị Minh Phương cùng 42 bị cáo nguyên là giám đốc chi nhánh, phòng giao dịch của Oceanbank bị đưa ra xét xử về 3 tội danh trên.[4]

Ngày 19/5/2017, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra các quyết định, cụ thể:

• Quyết định bổ sung khởi tố vụ án tội “Tham ô tài sản” theo Điều 278 BLHS và các Quyết định bổ sung Quyết định khởi tố bị can đối với Nguyễn Xuân Sơn, Hà Văn Thắm về tội “Tham ô tài sản”, số tiền 49.320.796.000 đồng của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN).
• Các Quyết định thay đổi Quyết định khởi tố bị can từ tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo Điều 281 BLHS sang tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” theo Điều 280 BLHS đối với Nguyễn Xuân Sơn, Hà Văn Thắm, Nguyễn Minh Thu và Phạm Hoàng Giang; Quyết định khởi tố bị can đối với Hoàng Thị Hồng Tứ về tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” theo Điều 280 BLHS.[30]

HĐXX đã yêu cầu trả hồ sơ để điều tra bổ sung một số vấn đề không thể làm rõ tại tòa.

Phiên tòa sơ thẩm lần 2

Ngày 28 tháng 8 năm 2017, TAND TP Hà Nội đưa Hà Văn Thắm cùng các đồng phạm ra xét xử. Theo cáo trạng, trong quá trình làm Chủ tịch HĐQT Oceanbank, Hà Văn Thắm cùng các đồng phạm đã có nhiều vi phạm trong hoạt động tín dụng, gây thiệt hại cho ngân hàng gần 2.000 tỷ đồng.[31][32]

Ngày 28 tháng 9 năm 2017, TAND TP Hà Nội đã tuyên án Hà Văn Thắm mức án tù chung thân về 4 tội: cố ý làm trái, vi phạm quy định về cho vay, lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản và tham ô tài sản.[33][34]

Giai đoạn II vụ án

Theo cơ quan điều tra, ngoài hành vi chỉ đạo chi lãi suất ngoài hợp đồng để thu hút khách hàng, gây thiệt hại cho nhà băng 1.500 tỷ đồng đã bị xét xử, ông Thắm còn liên quan đến các khoản vay có tổng dư nợ xấu tới 1.800 tỷ đồng của 8 khách hàng là doanh nghiệp...Nhà chức trách còn nghi ngờ ông Thắm có hành vi tạo dựng 45 hợp đồng khống với 20 đối tác để rút tiền sử dụng cá nhân gây thiệt hại cho OceanBank 118 tỷ đồng. Nội dung khác cũng được chuyển sang giai đoạn 2 điều tra là những cá nhân tại các tổ chức kinh tế lớn có nhận tiền lãi ngoài hợp đồng của OceanBank song để ngoài sổ sách nhằm hưởng lợi riêng bất chính.[35]

Ngày 13/9, Cơ quan cảnh sát điều tra (Bộ Công an) ra quyết định khởi tố ba vụ án hình sự, lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản xảy ra tại Liên doanh Việt – Nga Vietsovpetro (VSP); Công ty TNHH MTV Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR); Tổng công ty thăm dò khai thác dầu khí (PVEP) theo Điều 280 - Bộ luật Hình sự; đồng thời khởi tố bổ sung vụ án hình sự và khởi tố bổ sung bị can đối với Ninh Văn Quỳnh, nguyên phó tổng giám đốc PVN, cũng với tội danh trên. Cơ quan chức năng cho rằng, việc nhận, sử dụng các khoản tiền ngoài lãi suất tại VSP, BSR, PVEP là vi phạm pháp luật, có dấu hiệu thỏa thuận, móc ngoặc giữa lãnh đạo các doanh nghiệp này với lãnh đạo OceanBank trong việc đưa, nhận tiền và để ngoài sổ sách kế toán nhằm chiếm đoạt...[35]

Ngày 26/1/2018, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố Nguyễn Ngọc Sự - nguyên Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam Vinashin, tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Nguyễn Ngọc Sự được cho có hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn trong việc sử dụng nguồn tiền của Tập đoàn Vinashin gửi vào Ngân hàng TMCP Đại Dương (OceanBank) để một số cá nhân thuộc Vinashin nhận, chiếm đoạt hơn 105,5 tỷ đồng tiền ngoài lãi suất.[36]

Ngày 14 tháng 1 năm 2020, Hà Văn Thắm bị Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội tuyên thêm án 15 năm tù về tội Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng. Lúc này Hà Văn Thắm đang thụ án tù chung thân.[37]